Chiếc mền truyền thống Basotho của các quốc gia phía nam châu Phi thu hút sự chú ý của ngành thời trang.
Nhiều khách du lịch đến vùng phía nam châu Phi ít khi nghĩ đến việc mang theo quần áo giữ ấm. Nhưng vào tháng 7 này, đây là mùa đông ở phía Nam bán cầu. Nhiều du khách đổ xô đến khu thị tứ Johnanesburg ở đường Ntemi Piliso để tìm mua một trong những món hàng độc đáo, đặc trưng nhất của vùng: chiếc mền Basotho.
Mền Basotho được xem là một trong những vật dụng phổ biến khi mùa đông tới ở Nam Phi, nhưng năm nay, loại mền này được các nhà thiết kế thời trang quốc tế để mắt tới. Nhà thiết kế Thabo Makhetha, người vùng Lesotho, vừa giới thiệu loạt áo choàng và áo khoác dành cho nữ, làm từ loại mền này. Một biên tập viên tờ Elle ở Nam Phi khoác lên người một trong những thiết kế như vậy của Makhetha là chiếc áo choàng trắng đen, đến tuần lễ trình diễn thời trang Louis Vuitton Paris trong năm nay.
Nhà bán lẻ Anthropologie tại Mỹ cũng đã đặt hàng mền Basotho. Trong khi đó, một cửa tiệm ở mũi Hảo Vọng cho nhà thiết kế Sean Shuter gốc New York cũng bắt đầu đưa ra các mẫu áo khoác làm từ loại mền này.
Về nguồn gốc, mền Basotho thường được người dân vùng núi Lesotho ở Nam Phi mặc để chống cái lạnh khi mùa đông đến. Nam giới thường quấn mền quanh người như một chiếc áo khoác, còn phụ nữ thường gấp thành cuộn dày, quấn từ lưng ra trước vai và quấn xuống thắt lưng.
Mền Basotho, một loại mền truyền thống ở vùng Lesotho, hiện đang được các nhà thời trang cách tân cho hợp với xu hướng hiện thời.
Vừa đẹp và vừa ấm, mền Basotho thường được người dân nơi đây lấy làm quà tặng trong dịp cưới hỏi hoặc lễ kỷ niệm cậu trai hay bé gái nào đó bước vào tuổi trưởng thành. Vua và hoàng hậu Lesotho thường chụp hình với loại mền này.
Mền Basotho thường có màu hồng nhạt, với các đường kẻ sọc màu xanh ngọc và hoa văn hình trái tim, hoặc có màu xanh dương với các hoạ tiết hình trái bắp màu vàng, tượng trưng cho sự sung túc và màu mỡ. Những công nhân đào bạch kim phía nam châu Phi có nhiều người đến từ Lesotho, thường chuộng loại mền Basotho màu xanh dương và đen có sọc đỏ hơn các loại khác.
Mặc dù chiếc mền Basotho đóng vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày ở đây nhưng mãi tới cuối thế kỷ 19 thì loại mền này mới xuất hiện tại Anh Quốc, từ khi vùng Lesotho dưới quyền bảo hộ của người Anh. Khi chiếc mền Basotho phổ biến hơn, các nhà sản xuất hàng may mặc Anh Quốc bắt đầu thiết kế các kiểu mẫu và màu sắc chuyên cho thị trường Lesotho, với sự trợ giúp của gia đình hoàng gia ở vùng này, và lấy thương hiệu là Victoria England.
Đến nay, công ty Aranda Textile Mills ở Nam Phi sở hữu độc quyền quyền sản xuất mền Basotho. Từ một gia đình Ý di dân, Aranda đã trả phí quyền sở hữu cho công ty Anh Quốc AW Hainsworth & Sons lúc ấy đang sở hữu thương hiệu Victoria England.
Nhà xưởng của Aranda nằm phía ngoài phố Johannesburg, trông như một khu villa biệt lập nhỏ kiểu Ý. Mỗi năm, công ty may được khoảng 200.000 chiếc mền Basotho và cho đến nay tổng sản lượng đạt gần 2 triệu chiếc mền, hầu hết bán lại cho các nhà bán lẻ địa phương.
Một cửa tiệm bán mền ở đường Ntemi Piliso, phố Hohannesburg, Nam Phi. Giá của một chiếc mền Basotho tuỳ theo loại và tỉ lệ len, cao nhất từ 650-700 rand (khoảng 60-66 đô la Mỹ). Loại mền 100% acrylic giá thấp nhất, dưới 20 đô la.
Aranda cũng hợp tác với các nhà thiết kế để hiện đại hoá chiếc mền này nhằm hướng đến giới trẻ. Ông Tom Kritzinger, trưởng bộ phận kinh doanh và tiếp thị của Aranda, cho biết gần đây công ty tung ra các mẫu mền với màu sắc mới lạ, hướng đến cộng đồng yêu thích thời trang. Công ty cũng thường xuyên đưa ra các thiết kế mới để bổ sung và làm phong phú thêm cho các thiết kế truyền thống, thường là có sự tư vấn của gia đình hoàng gia Lesotho. Công ty cũng tự dệt và nhuộm sợi len.
Nếu tản bộ trên con đường Ntemi Piliso, bạn sẽ choáng ngợp bởi màu sắc và đủ kiểu thiết kế, đủ loại chất lượng của mền Basotho mà người dân bày bán tại đây. Có những loại mền làm từ acrylic giá rẻ, làm tại đây cũng như có vài loại nhập từ châu Á. Bạn dễ dàng bắt gặp cảnh mền Basotho được xếp từ dưới đất lên tận trần nhà.
Mỗi loại mền có một tên riêng, như chiếc Basotho màu hồng có tên là "Seana Marena", nghĩa địa phương là mền của vua, có vài mẫu khác nhau, ví dụ như mẫu có trái tim và các đường kẻ xanh dương chạy xuyên qua và cuộn lại với nhau, là mẫu mà chỉ có gia đình hoàng gia sử dụng. Hoặc mền tên là "Khotso" màu xanh dương, có giá thấp hơn vì dùng ít len hơn, tên gọi này ở Sotho có nghĩa là yên bình.